Gangster No. 1 (2000)

Yönetmen: Paul McGuigan
Oyuncular: Malcolm McDowell, Paul Bettany, David Thewlis, Saffron Burrows, Kenneth Cranham, Jamie Foreman, Eddie Marsan, Doug Allen, Razaaq Adoti, Andrew Lincoln
Senaryo: Louis Mellis, David Scinto, Johnny Ferguson
Müzik: John Dankworth

Sexy Beast ve 44 Inch Chest gibi aksiyonsuz, derinlikli iki gangster filminin senaristleri Louis Mellis ve David Scinto’nun orijinal senaryosundan uyarlanan, The Acid House ve Lucky Number Slevin filmlerinin yönetmeni Paul McGuigan tarafından (The Acid House’tan iki yıl sonra) çekilen Gangster No. 1, ismi seyirciye verilmeyen ama konusunda adı Gangster 55 olarak geçen genç adamın 1968 yılından başlayarak suç dünyasındaki yükseliş öyküsünü anlatan bir yapım. Dönemin en güçlü gangsterlerinden Freddie Mays’in himayesine girip kısa sürede onun sağ kolu olmayı başaran 55’in bu kariyeri bize tersten, yani 2000 yılında artık suç aileminin kralı olan yaşlı adamın geri dönüşüyle kendi ağzından anlatılıyor.

68’den 2000’e yaptığımız bu yolculuk bize alışık olduğumuz tarzdaki “mafyada yükseliş” senaryolarından farklı bir tarzda anlatılmakta. Sadece bu gizemli ve gözükara adamın neden Freddie Mays’in özellikle yanında görmek istediği birisi olduğuna dair ipuçları veren bazı olayları seçip o kısımlardan gangster skeçleri birbirine eklenmiş. Bu sayede film gereksiz yere uzatılıp şişirilmemiş. Üstelik aceleci görünen bu tercih aslında iyi planlanmış kurgu becerisiyle onun karakteri hakkında kilit noktaları ifşa ederek kısa yoldan özetlemiş. Mays’in husumetli olduğu Lennie Taylor ile olan meselesinin ağırlıklı işlenişinden ve sonu kahramanımız lehine sonuçlanacak süreçten sonra filmin tekrar şimdiki zamanı olan 2000 yılına dönüşüyle farklı bir rotaya giriyor. Orada ise tüm kazançlara rağmen hastalıklı bir tatminsizlik durumu var ki, bu rota biraz da Sexy Beast ve 44 Inch Chest senaristlerinin tarzını yansıtır nitelikte hem metne hem de doğaçlamaya dayalı.

Kahraman olmaktan uzak bir suçlunun bu yükseliş öyküsünü hakli biçimde “bir yıldız doğuyor” fikrinden uzak bir mantıkla ele almaya çalışan film, gençliğini Paul Bettany’nin, yaşlı halini de Malcolm McDowell’ın oynadığı 55 özelinde sinsi ve güvenilmez atmosferini koruyan bir yapıda. Bu klas İngiliz aktörlerin güçlü performansları yanında bir başka usta İngiliz oyuncu olan David Thewlis’in fazla elegant Freddie Mays tiplemesi gölgede kalıyor. Saffron Burrows çekici ve bakışlarına yansıttığı tuhaf tutkulu haliyle filmin sadece bu yöndeki ihtiyacını karşılıyor. Eddie Marsan ise adamakıllı tek sahnesi olan 55 tarafından sorguya çekildiği bölümde oldukça sivriliyor. Ama artık kült kontenjanından itibar gören Malcolm McDowell’ın finalde Mays’e yaptığı konuşmayla sanki A Clockwork Orange’daki Alex’in yaşlı halinin günahlarına atıfta bulunuyorcasına yaptığı çıkış Gangster No. 1’ın özetini oluşturuyor bir bakıma. Bu özet ise, pek de ederi olmayan bir vicdan çıkışındansa, McDowell’ın oyunuyla değer kazanıyor.