Yesterday (2004)

Yönetmen: Darrell Roodt
Oyuncular: Leleti Khumalo, Kenneth Khambula, Harriet Lenabe, Lihle Mvelase, Camilla Walker
Senaryo: Darrell Roodt
Müzik: Madala Kunene

Kocası, sınır ötesinde, Johannesburg'da çalışan bir maden işçisi olan, kendisi ise Afrika’nın bir Zulu köyünde beş yaşındaki kızı Beauty ile yaşayan, haftanın bir günü evinden kilometrelerce uzaktaki sağlık ocağına kızıyla birlikte yürüyen Yesterday, uzun kuyruğun sonuna yetişmesine rağmen bir türlü muayene olma şansı yakalayamaz. Öksürük nöbetleri ve halsizlikle boğuşan annenin sağlık sorunlarına bir de bayılma eklenir. Köyün diğer kadınlarıyla arası iyidir. Köye yeni gelen sevimli ve insancıl öğretmenle de hemen kaynaşır. Ama bir türlü doktora görünüp hastalığını öğrenemez. Neyse ki birgün öğretmenin tuttuğu taksi ile sağlık ocağına erkenden gidip muayene olan Yesterday testler sonucunda HIV virüsü taşıdığını öğrenir.

Kocasıyla aşk evliliği yapmış, Beauty gibi güzel bir kız çocuk sahibi olmuş, köyünde kızıyla kendi halinde geçinip giden saf, temiz ve fedakâr bir anne Yesterday. Hastalığını öğrendikten sonra bunu Johannesburg'daki kocasına söylemek zorunda kalıyor. Hastalığın bütün belirtilerini gösteren kocası bunu şiddetle inkâr ediyor. Yılmayıp kocası ve kızı için mücadele etmeye karar veriyor. Hastalığı duyulduktan sonra köylülerin tepkilerine rağmen ölmeye yakın kocasını eve alan genç kadın, artık hem hastalığıyla hem de köylülerle yalnız başına mücadele etmek zorunda kalıyor. Güney Afrika’lı sinemacı Darrell Roodt’un yazıp yönettiği, 2005 yılında En İyi Yabancı Film Oscar adayı olmuş Yesterday, öleceğini öğrenen bir annenin kendinden önce kocası ve çocuğu için endişelenmesi sonucu gösterdiği fedakârlıkları konu alan sade ama çok güçlü bir film. Yıllarca hastalıklar ve açlıkla mücadele etmiş, hâlen de etmekte olan büyük Afrika’nın küçücük bir parçasından duygu yüklü bir dram.

Hastalığını bir kenara bırakarak herşeyden önce Beauty’nin okula gitmesi için savaş veren, hasta kocasını kabul etmeyen hastanelere karşı çıplak elleriyle kendi hastanesini inşa eden Yesterday’in hikâyesinin anlatımı, pek çok fedakârlık öyküsünün aşırıya kaçtığı duygu sömürüsü yanlışına düşmemiş. Öyle görülme ihtimalinin bile bir yanılsama olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Yesterday her ne kadar bir azim ve fedakârlık kesiti de olsa, hissedilir derinliğinde yatan yalnız, çaresiz, naif, güçsüz bir kadının kendini bulma, ümitlerini ve hedeflerini insanca ayakta tutma gayretini anlatıyor. Darrell Roodt, sahip olduğu benzersiz coğrafyanın da avantajını kullanarak, bu yalnızlığı belgesele ve dramaya eşit uzaklıkta bir gerçeklikle yorumluyor. Bu filmden sonra Terry George (Hotel Rwanda) ve Clint Eastwood (Invictus) gibi yönetmenlerle çalışma fırsatı bulmuş Leleti Khumalo’nun etkileyici oyunu, Yesterday’in sahip olduğu her özelliği yansıtma becerisine sahip.

Bir insan isimi olarak Dün’ün temsil ettiklerinden biri de, ölmek üzere olan bir kadının bundan böyle dünde kalacak olmasını bir çırpıda kabullenmeyerek, hayatındaki tek Güzellik olan kızı Beauty’nin Yarın’ı için verdiği müthiş emeğin zıtlığında kendini buluyor. Bir film olarak Yesterday ise, hüzün dolu gerçekliğine bağlı kalan öyküsüyle, görüntü yönetimiyle, müzikleriyle harika bir sinema dili konuşuyor.