Coherence (2013)

Yönetmen: James Ward Byrkit
Oyuncular: Emily Baldoni, Maury Sterling, Nicholas Brendon, Lorene Scafaria, Elizabeth Gracen, Hugo Armstrong, Lauren Maher, Alex Manugian
Senaryo: James Ward Byrkit
Müzik: Kristin Øhrn Dyrud

James Ward Byrkit'in senaryosunu yazıp yönettiği Coherence, "Miller" adlı bir kuyrukluyıldızın dünyanın yakınından geçtiği bir gece dört çiftten oluşan 8 arkadaşın akşam yemeği buluşmasının yavaş yavaş gizemli olaylarla çığırından çıkmaya başlamasını anlatan bir film. Coherence, bir storyboard sanatçısı olan Byrkit'in ilk uzun metrajı ve 2013'ten beri başka filmi de yok. Zeki olduğu kadar giderek karmaşıklaşan senaryosuyla tam bir kısır döngü yaratan, düşük bütçesiyle uzun metraj Alacakaranlık Kuşağı etkisi taşıyan film, karakterlerin evde buluşup yemeğe oturdukları ilk 15 dakikadan sonra adım adım eteğindeki gizemleri dökmeye başlıyor. Elektriklerin kesilmesi, kapının bilinmeyen biri tarafından çalınması, dışarı çıktıklarında biraz ilerdeki bir ev dışında tüm muhitin elektriksiz kaldığını görmeleri, içlerinden iki kişinin o eve gitmeleri, içinde alakasız objelerin bulunduğu beyaz bir kutuyla dönmeleri gibi bir an olsun soru üretmekten vaz geçmeyen senaryo, kendi kendini sürekli yenileyen bir yapıya sahip. Büyük çoğunluğu tek mekanda geçen filmlerin olmazsa olmazı bu yenilenme hali, Coherence'in en güçlü yanını oluşturuyor.

Yemek başladığında dünyaya yakın kuyrukluyıldızların insanlar üzerindeki etkilerinden, doğaüstü olaylardan bahsederlerken kendi başlarına da bunların gelebileceğini akıllarına getirmeyen, ama kısa sürede o konuşmaların ısıttığı havaya giren karakterler, haklarında bilgi sahibi olmadan bile kısa sürede benimsetiliyor. Zira tek mekanın seyirciye sağladığı özdeşlik kurma hali, çok bilinmeyenli olaylar zinciriyle birlikte gitgide güçleniyor. Hikayenin merkezindeki Emily, onun erkek arkadaşı Kevin, Kevin'in eski sevgilisi Laurie, Laurie'nin erkek arkadaşı Amir şeklinde karışık bir ilişki durumunu, bunun yanında diğer karakterler arasındaki başka ilişki sırlarını da bu esrarengiz olaylar zincirine halka yapan senaryo, yarattığı bu çift taraflı gerilim ile içinden çıkılması güç bir zihin trafiği meydana getiriyor. Bir sonraki hamleler asla kestirilemiyor. Böylece bu gizeme teslim olmaktan, boyutları farklılık gösteren ipuçlarından ümitsizce teoriler üretmeye çalışmaktan başka bir şey kalmıyor. Hatta teori üretmeye dahi mecal bırakmayan film, merak içinde sonunu getirmemizi talep ediyor.

Byrkit, sırlarla dolu senaryosuna bilimsel anlamda koltuk çıkmak için de hazırlığını yapmış. Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger tarafından 1935'te ortaya atılan, genellikle kuantum mekaniği ve Kopenhag Yorumu'yla ilgili bir paradoks olarak bilinen düşünce deneyi "Schrödinger'in Kedisi" ile de bağlantı kurmamız yönünde teşvik ediliyoruz. Ancak bu talep, paradoksal bir efor gerektirdiğinden, o yoğunluğu paralel evren dinamikleriyle yorumlamaya çalışmak, olaylar zincirini biraz daha hafifletip dengelememizi sağlıyor. Ne şekilde açıldığı bilinmeyen bir geçit sayesinde boyut/evren değiştirme fantezisi çok sayıda kitaba, filme konu olmuş, güçlü bir ilham malzemesi sağlamıştır. Coherence de bu malzemeden zeki varyasyonlar türetmiş filmlerden biri. Hatta iyi bir roman uyarlaması havası bile mevcut. Düşük bütçe, tanınmamış oyuncular herhangi bir dezavantaj yaratmıyorsa bunda kanlı canlı senaryonun payı büyük. James Ward Byrkit'in bu filmden başka bir uzun metraj yazıp yönetmemiş olması da ayrıca şaşırtıcı. Oysa Another Earth ve I Origins gibi düşük bütçeli bilim kurgu/dram vizyonuna sahip filmler çekmiş Mike Cahill'e benzer bir kariyer yapabilirdi.